Kwestia ograniczania odpadów, w tym elektrośmieci, staje się jednym z ważniejszych tematów w prawie Unii Europejskiej. Zjawisko się pogłębia, a razem z nim problemy, którym przeciwdziałać mają nowe regulacje wprowadzone przez UE. Czym jest Dyrektywa WEEE? Jaki ma cel? Co oznacza dla użytkowników i producentów? Jak aktualnie wygląda ta kwestia i co robić ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym? Najważniejsze informacje podsumowaliśmy w dzisiejszym wpisie, zapraszamy!
Zużyty sprzęt elektroniczny, co z nim robić?
Zużyte przedmioty elektryczne i elektroniczne powinny trafić w odpowiednie miejsce, aby można było poddać je recyklingowi i nie miały negatywnego wpływu na środowisko. Nie mogą znaleźć się w tradycyjnym zbiorniku na śmieci.
Zgodnie z polskim prawem zużyty sprzęt możemy oddać bezpłatnie w:
- sklepie, w którym kupujemy nowy. Musi to być jednak ten sam rodzaj sprzętu;
- w punktach zbiórki elektrośmieci zorganizowanych przez gminę, tzw. punktach selektywnego zbierania odpadów komunalnych – każda gmina ma obowiązek ich prowadzenia i informowania o ich lokalizacji na swojej stronie internetowej;
- w punkcie serwisowym, gdy oddaliśmy do niego sprzęt do naprawy, a okazało się, że nie da się go naprawić.
Sklepy o powierzchni sprzedaży od 400 m2 sprzedające sprzęt AGD muszą przyjmować wszystkie zużyte urządzenia (tzw. elektrośmieci) z gospodarstw domowych, jeśli żaden z ich wymiarów nie przekracza 25 cm. Muszą to robić bezpłatnie i bez konieczności zakupu nowego sprzętu. Warto przy tym pamiętać, że każdy sklep ma obowiązek nieodpłatnego przyjęcia starego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, jeśli kupujesz w nim nowy, ale przepisy nie precyzują kwestii związanej z dowozem. Oznacza to, że sprzedawca ma możliwość pobierania od klienta opłat za tego rodzaju czynności.
Zużyty sprzęt, a Dyrektywa WEEE
Dążenie do gospodarki o obiegu zamkniętym, czyli w skrócie takiej, w której wszystko ma swoje drugie życie, zyskuje coraz większe znaczenie. A elektrośmieci? To jeden z najszybciej rosnących problemów w UE. Zaledwie nieco ponad 40% z nich poddawane jest recyklingowi, a od 2012 roku masa sprzętu elektronicznego wprowadzana na rynek Unii Europejskiej wzrosła o prawie 80%. Dlatgo też Unia Europejska wprowadziła tzw. Dyrektywę WEEE, która reguluje kwestie związane z zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym.
W skrócie, chodzi o to, aby producenci brali odpowiedzialność za swój sprzęt, nawet po tym, jak trafi on do kosza. Co to oznacza? Dyrektywa nakłada na producentów sprzętu obowiązek finansowania jego recyklingu – i to nie tylko tego, który wprowadzili do obrotu po wejściu dyrektywy w życie, ale także wcześniejszego. Dotyczy to zarówno urządzeń używanych przez zwykłych konsumentów, jak i przedsiębiorstwa.
Początkowo, w ramach wcześniejszych przepisów, dyrektywa obejmowała 10 kategorii sprzętu, od wielkich lodówek po drobne zabawki elektroniczne. Jednak od 2018 roku Dyrektywa WEEE ma „otwarty zakres stosowania”, co oznacza, że dotyczy prawie każdego urządzenia elektrycznego i elektronicznego. Wyjątkiem są niektóre specjalistyczne urządzenia medyczne, stacje przemysłowe czy np. narzędzia wojskowe. Ciekawostką jest fakt, że do tej listy dołączono także panele fotowoltaiczne – producent, który wyprodukował sprzęt po 2005 roku, a panel fotowoltaiczny po 2012 roku, musi liczyć się z koniecznością pokrycia kosztów jego recyklingu.
Z roku na rok przybywa coraz więcej elektrośmieci, a odpowiedzialność za ich przetwarzanie spoczywa zarówno na producentach, jak i na konsumentach i firmach. Dlatego też recykling ma tak duże znaczenie. Może przedłużyć żywotność podstawowych komponentów i materiałów do ponownego wykorzystania. Każdy element uznany za niezdatny do użytku lub niebezpieczny zostanie zgodnie z zutylizowany, co ma pozytywny wpływ na środowisko. Tu efekt zależy od skali, dlatego gdy jakiś sprzęt elektryczny lub elektroniczny w domu lub w firmie się zużyje, warto pamiętać, aby zutylizować go odpowiednio. Do czego zachęcamy!
